อำนาจและความรักใน สะบายดีหลวงพะบาง

สะบายดี หลวงพะบาง (2551) เป็นภาพยนตร์เรื่องแรกในรอบ 35 ปีที่ได้รับอนุญาตให้ถ่ายทำในประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ศักดิ์ชาย ดีนานเป็นผู้เขียนบทและกำกับการแสดง โดยมีบริษัทเอกชนของไทยและลาวอำนวยการสร้างร่วมกัน ทั้งผู้สร้างและผู้ชมทั่วไปมองว่าภาพยนตร์นำเสนอประเพณีและวิถีชีวิตอันดีงามของเมืองลาว รวมทั้งสถานที่ท่องเที่ยวอันน่าตื่นตาตื่นใจ สะบายดี หลวงพะบาง จึงมีส่วนต่อการส่งเสริมมิตรภาพระหว่างลาวกับไทย อย่างไรก็ตามหนังที่ได้รับการยกย่องว่า “ง่ายและงาม” เรื่องนี้ หากพินิจพิเคราะห์อย่างจริงจังกลับพบความสัมพันธ์เชิงอำนาจในหลายมิติด้วยกัน

ตัวเอกชายของเรื่องชื่อ “สอน” (แสดงโดยอนันดา เอเวอร์ริ่งแฮม) เป็นหนุ่มลูกครึ่ง แม่เป็นคนออสเตรเลีย พ่อเป็นคนลาว ทั้งพ่อและแม่อยู่ประเทศออสเตรเลีย สอนเกิดที่นั่นแต่มาเรียนและทำงานเป็นช่างภาพประจำนิตยสารที่กรุงเทพฯ การเดินทางของสอนเริ่มต้นขึ้นเมื่อหัวหน้ามอบหมายให้ไปประเทศลาว เพื่อเรียนรู้และถ่ายทอดวิถีชีวิตของผู้คนผ่านภาพถ่าย นอกจากถ่ายภาพแล้ว สอนยังถูกร้องขอจากมารดาให้กลับไปเยี่ยมบ้านเกิดของบิดาสักครั้งหนึ่ง ขณะที่บิดาของสอนเองมีความนัยบางอย่างซึ่งไม่อยากให้ลูกชายล่วงรู้

การเดินทางของสอนได้รับการช่วยเหลืออย่างดีจากตัวเอกหญิง ซึ่งเป็นพนักงานนำเที่ยวชาวลาวที่ชื่อ “น้อย” (แสดงโดยคำลี่ พิลาวง) ทั้งสองเดินทางผ่าน 3 เมืองสำคัญของประเทศลาว โดยเริ่มจากแขวงจำปาสักทางภาคใต้ มาสู่เวียงจัน เมืองหลวงของประเทศซึ่งอยู่ภาคกลาง แล้วสิ้นสุดที่หลวงพะบาง เมืองมรดกโลกที่อยู่ทางภาคเหนือ ระหว่างการเดินทาง ความสัมพันธ์ของทั้งสองค่อยๆ แปร เปลี่ยนจากไกด์กับลูกทัวร์กลายเป็นคู่รัก ทั้งที่สอนก็มีแฟนชาวไทยที่ชื่อ “ฝน” อยู่แล้ว จากเรื่องย่อที่กล่าวมา พบว่าตัวเอกชายถูกกำหนดให้ประกอบภารกิจสำคัญ 3 ประการด้วยกัน นั่นคือ เรียนรู้วิถีชีวิตชาวบ้าน ค้นหารากเหง้าตนเอง และเลือกคนที่เรารักหรือรักเรา