อ้า อ้า อรยุพินทรพาลพนิดา
พิศพักตรเพียงพา ลจันทร
เมีย “เคมาล” รฐมนตรีเลียงปริยอัน
เปนครูสำคัญบาง อุบล
เปนดอกบัวขณะบานแบะกลีบกิรติจน
กลิ่นเสาวคนธล้น ตลบ
บัวเมืองบัวบริสุทธิอุตดมก็พบ
ผึ้งเลียงชำแรกซบ สุขี
สองตายายยุรยาตรเยี่ยมยลมณี
การเมืองกระเดื่องกีร ติศัพท
เด็ดเอาดวงรตนามหาคุณขยับ
ยิ้มกริ่มประดับกับ ศิรา
อ้าอ้าเอกอรพินถวิลสรวลสา-
มารถใดก็ได้มา กำหมด
จงกำเลียงบมิลื้นระรื่นมธุรรส
ลิ้มแล้วและเลยซด จะแซบ
จงได้เปนรฐมนตรีนีสิคะนะแบบ
เลียงแล้วละโลกแทบ ทะลาย
ด้วยโลกดีหฤทัยทะลึ่งกลจะหาย
ใจหยุดเพราะยลสาย สวาท
ยิ้มเลียงยิ้มอรพินและพาลกก็สาด
ยิ้มแปลกละเอียดปราด ประสบ
**
“นายผี”, สยามสมัย, กรกฎาคม 2492
กาพย์กลอน “ยิ้มรับ ส.ส. คนสวย” นี้ “นายผี” เขียนขึ้นภายหลังจากที่นางอรพินท์ ไชยกาล ได้รับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดอุบลราชธานีเมื่อ พ.ศ. 2492 และเป็น ส.ส. หญิงคนแรกของประเทศ สาเหตุที่ข้าพเจ้าคัดมาเปิดบันทึกโครงการสรรพนิพนธ์ “นายผี” อัศนี พลจันทร ฉบับที่ 2 ก็เนื่องจากว่า ภายหลังการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรครั้งล่าสุดเมื่อวันที่ 3 กรกฎาคม 2554 ที่ผ่านมา มติชนสุดสัปดาห์ ได้นำรูปนางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ว่าที่นายกรัฐมนตรีหญิงคนแรกของประเทศไทย (ในขณะนั้น) ขึ้นปกพร้อมพาดหัวตัวโปรยว่า “เราชนะแล้ว พี่จ๋า” อันเป็นสัมพันธบทเชื่อมโยงอย่างยอกย้อนกลับไปหางานเขียนเชิดชูการต่อสู้ของกรรมกรหญิงในปี 2495 เรื่อง เราชะนะแล้ว, แม่จ๋า ของนายผี
ข้าพเจ้านึกสงสัยขึ้นมาว่า หากคุณอัศนียังมีชีวิตอยู่ จะมีท่าทีอย่างไรต่อนายกรัฐมนตรีหญิงคนแรกของประเทศไทย และสงสัยอีกว่าคุณอัศนีพูดถึงผู้หญิงไว้อย่างไรบ้างในงานชิ้นอื่นๆ จึงลองสุ่มสำรวจผลงานประเภทกาพย์กลอนดูและพบว่าคุณอัศนีเขียนงานว่าด้วยผู้หญิง (และว่าผู้หญิง) ไว้ไม่น้อย ครั้นอ่านมาถึงกาพย์กลอน “ยิ้มรับ ส.ส. คนสวย” เข้า ข้าพเจ้าอยากเดาใจว่าคุณอัศนีคงจะยินดีกับนายกรัฐมนตรียิ่งลักษณ์ไม่น้อยไปกว่า ส.ส. อรพินท์เป็นแน่
เมื่อความสงสัยมาเจอกับหน้างานที่ต้องเขียนบันทึกต่อพอดี ข้าพเจ้าจึงสบโอกาสหาความกระจ่างเพิ่มเติมโดยกลับไปอ่านงานของคุณอัศนี โดยเจาะจงไปที่กาพย์กลอนและบทความที่เขียนในประเด็นผู้หญิง ปรากฏว่าพบข้อมูลน่าสนใจไม่น้อย จึงขอนำมาเล่าสู่กันฟัง ดังนี้
ในชั้นแรกสุด น่าจะกล่าวได้ว่าคุณอัศนีเคย “ปลอมตัว” เป็นนักเขียนหญิงถึงสองครั้ง กล่าวคือ ครั้งแรกคุณอัศนีในวัย 19 ปี ใช้นามปากกา “นางสาวอัศนี” เขียนบทความแสดงความเห็นโต้แย้ง ส. ธรรมยศ เกี่ยวกับ “นิราศลำน้ำน้อย” (ของพระยาตรัง) ในหนังสือพิมพ์ สุภาพสตรี ซึ่งว่ากันว่าทำให้ ส. ธรรมยศ โกรธมาก ครั้งที่สองในเวลาห่างกันกว่า 20 ปี คุณอัศนีใช้นามปากกา “อำแดงกล่อม” เขียนคอลัมน์ “แม่บ้านหัวเห็ด” ว่าด้วยเรื่องการบ้านการเรือน ในหนังสือพิมพ์ ปิยมิตรวันจันทร์ ปี 2502 อีกทั้งยังได้วาดภาพประกอบบทความบางเรื่องด้วย
****
