ไม่รู้ผู้เขียนคิดไปเองหรือเปล่าว่านิทรรศการของ TCDC (ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ) ดูจะด้อยลงมากทั้งในเชิงการสร้างองค์ความรู้และการนำเสนอความอลังการกึ่งมหรสพ ผู้เข้าชมที่เคยประทับใจความอลังการของนิทรรศการอย่าง วิเวียน เวสต์วูด (Vivienne Westwood – นี่นะหรือคือการออกแบบเสื้อผ้าระดับโลก!) และ หมุนขยับ ขยับ หุ่นไม้…กลไกได้อารมณ์ (Mechanic Alive – หุ่นไม้น่ารักจังเลยแม่ !) หรือเคยทึ่งกับความได้เปรียบทางวัฒนธรรมของพื้นที่และวิถีชีวิตคนอีสานจาก กันดารคือสินทรัพย์อีสาน (Isan Retrospective – ไม่น่าเชื่อว่าพวกบ้านนอกยืนเกะกะหน้าเอ็มโพฯ จะมีสินทรัพย์ทางปัญญาถึงเพียงนี้ ต้องมองพวกมันใหม่เสียแล้ว !) อาจรู้สึกผิดหวังกับนิทรรศการ Spirits: Creativities From Beyond (ความกลัว…จัดการได้ด้วยจินตนาการสร้างสรรค์) หรือเรียกสั้นๆ บ้านๆ ว่า “นิทรรศการผี” เนื่องจากนิทรรศการนี้มีองค์ประกอบและการนำเสนอแบบบ้านผีสิงตามงานวัดเกือบทุกอย่าง แทบจะเป็นบ้านผีสิงที่ตั้งอยู่ในห้างก็ว่าได้ ส่วน “การจัดการองค์ความรู้อย่างสร้างสรรค์” ที่เคยเป็นจุดขายของ TCDC ก่อนรัฐประหาร 19 กันยายน 2549 นั้นมาบัดนี้ก็ดูเหมือนจะลดทอนนิยามให้เหลือแค่ “การสร้างผลิตภัณฑ์”
*
TCDC สร้างขึ้นเพื่อตอบสนองการแข่งขันทางวัฒนธรรมโดยการเพิ่มมูลค่าให้กับสินค้าผ่านการออกแบบที่ “เกิดขึ้นจากความได้เปรียบของความแตกต่างทางวัฒนธรรมและทรัพยากรของประเทศ” ควบคู่ไปกับ “ความชาญฉลาดระหว่างความคิดสร้างสรรค์” TCDC เอื้อทรัพยากรในรูปห้องสมุดสองแบบคือ TCDC Resource Center ที่เน้นหนังสืออ้างอิงราคาแพงในสาขาการออกแบบ กับ Material ConneXion Bangkok หรือฐานข้อมูลวัสดุ นอกจากนี้ยังจัดแสดงนิทรรศการต่างๆ ทั้งปี TCDC จึงมีลักษณะกึ่งห้องสมุดกึ่งพิพิธภัณฑ์ที่มอบ “ความรู้” และ “แรงบันดาลใจ” แก่สมาชิก (ผู้มีทุนทรัพย์สูงเพราะค่าสมาชิกค่อนข้างแพง ผู้เขียนรู้ดี) และบุคคลทั่วไป ด้วยแนวคิดองค์กรที่สื่อผ่านสัญลักษณ์ขนมใส่ไส้เก๋ไก๋และทรัพยากรข้อมูลต่างๆ คำถามมีอยู่ว่า ความคิดสร้างสรรค์ที่ว่านั้นเป็นแบบใดแน่ ? เป็นกลางและไร้บริบททางสังคมแบบ lateral thinking ของ Edward de Bono หรือเป็นแบบทีี่ต้องการเปลี่ยนทุกอย่างเป็นสินค้าโดยใช้ทุนทางวัฒนธรรมที่ราคาค่อนข้างต่ำในสังคมไทย ไปต่อยอดมูลค่าโดยลดทอนให้เป็นแค่ผลิตภัณฑ์ ผ่านการ “สร้างสรรค์” ของนักออกแบบ
*
หลังจากที่ได้ชมนิทรรศการผีจบแล้ว ผู้เขียนกลัวว่าจะเป็นอย่างหลังมากกว่า
****
