เดอะ เมทริกซ์ และ เดอะ วัน : การนำเสนอภาพของคนบาปและพระผู้ไถ่

ภาพยนตร์ไตรภาคชุด เดอะ เมทริกซ์ อันได้แก่ The Matrix (1999) The Matrix Reloaded(2003) และ The Matrix Revolutions (2003) ทำรายได้มากมายให้กับผู้กำกับสองพี่น้องตระกูลวาชอว์สกีและคณะผู้สร้าง ด้วยเหตุที่ภาพยนตร์ชุดดังกล่าวมีเนื้อเรื่องที่เข้มข้น สนุกสนาน ดำเนินเรื่องเร็วชวนให้ตื่นเต้นและไม่น่าเบื่อ ทั้งยังสอดแทรกสาระและข้อคิดมากมายที่อาจนำไปตีความได้ทั้งในด้านปรัชญาและศาสนา ประเด็นเกี่ยวกับศาสนาที่ผู้ชมและนักวิจารณ์ภาพยนตร์หลายคนดูจะให้ความสำคัญมากที่สุดคือบทบาทของตัวละครเอก “นีโอ” ที่ใกล้เคียงกับความเป็นศาสดาคนหนึ่ง โดยเฉพาะพระเยซูคริสต์ ศาสดาของคริสต์ศาสนา ทั้งนี้เพราะสิ่งต่างๆ ที่นีโอได้กระทำไม่ว่าจะเป็นการเป็น “เดอะ วัน” บุคคลผู้ถูกเลือกที่แบกรับความหวังของมนุษยชาติ การแสดงอิทธิฤทธิ์ปาฏิหาริย์ในโลกเมทริกซ์แบบที่มนุษย์ธรรมดาไม่สามารถทำได้ การกลับฟื้นขึ้นจากความตาย ตลอดจนการสละชีวิตตนเองแลกกับทางรอดและอิสรภาพของมนุษย์ทั้งมวล ล้วนไม่ต่างอะไรไปจากพระประวัติและกิจการของพระเยซูตามที่บันทึกไว้ในพระธรรมมัทธิวถึงพระธรรมยอห์น ในพระคริสต์ธรรมคัมภีร์ ภาคพันธสัญญาใหม่ (ต่างกันเพียงแค่พระเยซูประกาศศาสนาในอิสราเอล แต่ฉากหลังของเดอะ เมทริกซ์ คือโลกจริงที่เสื่อมโทรมในอนาคตและโลกเสมือนจริงที่สร้างโดยคอมพิวเตอร์)

การเปรียบเทียบข้างต้นนำมาสู่คำถามหนึ่งข้อ นั่นคือ หากนีโอหรือ “เดอะ วัน” มีฐานะเป็นพระเมสสิอาห์หรือ “ผู้ไถ่บาป” เช่นเดียวกับพระเยซู แล้วสิ่งใดคือ “บาป” ที่นีโอต้องไถ่ให้มนุษยชาติ ภารกิจของพระเยซูในพระคัมภีร์ภาคพันธสัญญาใหม่เกิดขึ้นเพราะมีการอ้างถึงแนวคิดเรื่อง “บาปกำเนิด” (Original sin) ในภาคพันธสัญญาเก่า หากแต่ไตรภาคเดอะ เมทริกซ์ กลับนำเสนอภาพของมนุษย์ในฐานะผู้ถูกกระทำที่ต้องชดใช้ผลของ “บาป” เพียงฝ่ายเดียว

ดูเหมือนคำถามดังกล่าวจะไม่ได้อยู่นอกเหนือความคาดหมายของพี่น้องวาชอว์สกี เพราะในระหว่างที่กำลังทรมานจิตใจของผู้ชมที่ติดตามภาพยนตร์มหากาพย์ฝีมือกำกับของพวกตนอย่างเหนียวแน่นด้วยตอนจบที่ “ค้างคาใจ” ของ The Matrix Reloaded แอนดี้และแลร์รี วาชอว์สกี ก็ถือโอกาสเปิดตัวการ์ตูนแอนิเมชันชุด The Animatrix (2003) ที่สองพี่น้องได้ติดต่อทีมงานชาวญี่ปุ่นให้ช่วยสร้างไว้ตั้งแต่ตอนออกเดินทางเพื่อประชาสัมพันธ์ภาพยนตร์ตอนแรกที่ญี่ปุ่น การ์ตูนแอนิเมชันชุดนี้มีทั้งหมด 9 ตอน แต่ละตอนไม่มีความเกี่ยวข้องใดต่อกันมากไปกว่าเป็นเนื้อเรื่อง
ปลีกย่อยของไตรภาคเดอะ เมทริกซ์ เหตุการณ์ของแต่ละตอนเกิดขึ้นในช่วงเวลาตั้งแต่ก่อนที่จะเกิดระบบเมทริกซ์ขึ้น ไปจนถึงช่วงรอยต่อระหว่าง The Matrix กับ The Marix Reloaded

การ์ตูนในลำดับที่ 2 และ 3 ของแอนิเมชันชุดนี้มีชื่อว่า The Second Renaissance Part I และPart II ถือเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นอันดับแรกสุดในภาพยนตร์ชุด เดอะ เมทริกซ์ ทั้งหมด และยังเป็นตอนที่ตอบคำถามที่ได้ตั้งไว้ก่อนหน้านี้ได้เป็นอย่างดี นั่นคือ “มนุษย์ทำสิ่งใดลงไป จึงทำให้ต้องมี ‘เดอะ วัน’ มาช่วยไถ่บาป”
****