อ่านพระอภัยมณี : สงสัยพระอภัยกับนางเงือก “นั่น” กันอย่างไร ?

“เม่น”
สัตว์ที่น่าเห็นใจที่สุดในบรรดาสัตว์ทั้งหลาย และน่าจะเป็นสัตว์ที่มีปัญหาทางเพศมากที่สุดชนิดหนึ่ง การ “อัศจรรย์” ของเม่น สมควรได้รับการยกย่องในความเพียรเพื่อสืบเผ่าพันธุ์ของมัน หากเม่น “ตัวผู้” พากันท้อถอย และรณรงค์อย่างสันติด้วยแคมเปญ “love may hurt, making love shouldn’t” เราไม่มีทางรู้เลยว่าจะเกิดอะไรขึ้นกับเผ่าพันธุ์อันน่ารักนี้

อย่างไรก็ดี เราไม่เคยพบเม่น “พลาดท่า” บาดเจ็บในหน้าที่ เม่นเด็กๆ อาจจะเคยคิดว่ามันเป็นไปไม่ได้ แต่เมื่อโตขึ้น มันย่อมคิดถึง “ความน่าจะเป็น” และเมื่อถึงเวลานั้น มันก็จะรู้ว่า ไม่มีอะไรเป็นไปไม่ได้

คนที่ไม่เคยเห็นผู้หญิงมาก่อนในชีวิตอย่าง “กไลโกฏฤๅษี” ใน รามเกียรติ์ ซึ่งเป็นฤๅษี hybrid มีพ่อเป็นฤๅษี แม่เป็นกวาง ตัวกไลโกฏฤๅษีจึงมีหัวเป็นกวาง ตัวเป็นคน แม้จะไม่เคยเห็นผู้หญิงมาก่อนในชีวิต แต่ในที่สุดกไลโกฏฤๅษีก็บังเกิดความสว่างแห่งปัญญา “มันเป็นเช่นนี้เอง” และรู้แท้ในปรัชญา Women are more important than knowledge. ตัดสินใจสละอาศรมตามนางผู้นั้นไป

เรื่องมีอยู่ว่า ที่เมืองโรมพัต ฝนไม่ตกติดต่อกันนานถึง 3 ปี แม้ท้าวโรมพัตจะบวงสรวงสังเวยเทวดา ฝนก็ไม่ตกลงมาแม้แต่น้อย ภายหลังมีนายพรานมาแจ้งให้ทราบว่า ต้นเหตุเป็นเพราะกไลโกฏฤๅษีบำเพ็ญตบะแรงกล้าในป่าหิมพานต์ จนเกิดไซด์เอฟเฟกต์ ฝนแล้งมาถึงเมืองโรมพัต นายพรานจึงแนะนำว่าต้องให้นางอรุณวดี พระธิดาของท้าวโรมพัต ไปทำลายตบะกไลโกฏฤๅษี

เมื่อนั้น พระกไลโกฏฤๅษี
ไม่เคยเห็นรูปสตรี มีความสงสัยก็พิศดู
เห็นเขาติดอกครัดเคร่ง ดั่งปทุมตูมเต่งทั้งคู่
สัตว์นี้เป็นไฉนจึ่งไม่รู้ จะเป็นหมู่เดียรฉานนามใด
ตริแล้วจึ่งกล่าววาที เอ็งนี้เป็นสัตว์จำพวกไหน
จึ่งมีเขาที่อกกูหลากใจ ไม่เคยพบเห็นแต่ก่อนมา ฯ

นางอรุณวดีก็ตอบไปโดยเล่ห์ว่า

………. เขาข้านี้น่าอัศจรรย์
ไม่งอกในเศียรเหมือนฝูงสัตว์ มาพลัดขึ้นที่อกเหมือนแกล้งปั้น
เต่งตั้งดั่งดวงบุษบัน อ่อนละม้ายคล้ายกันกับสำลี
พระองค์ผู้ทรงตบะญาณ ขอประทานโปรดเกล้าเกศี
พิเคราะห์ดูให้รู้ว่าร้ายดี ข้าเป็นดั่งนี้ด้วยอันใด

และแล้ว…

เมื่อนั้น พระกไลโกฏฤๅษี
ไม่รู้ในกลสตรี ลืมที่คำสั่งพระบิดร
เข้าประคองต้องเต้าสุมณฑา กายาแนบเนื้อดวงสมร
ให้เกิดประดิพัทธ์อาวรณ์ ถึงไม่มีผู้สอนก็เป็นไป

เรียบร้อย…

ทั้งเรื่องเม่นและกไลโกฏฤๅษี ย่อมเป็นสิ่งชี้ชัดว่า มีสิ่งที่ไม่น่าเกิดขึ้นได้ เกิดขึ้นแล้วมากมายบนโลกใบนี้

สิ่งที่ไม่น่าเกิดขึ้นเช่นเดียวกันนี้ ก็ได้เกิดขึ้นแล้วระหว่างพระอภัยมณีกับนางเงือก ส่วนจะยากเย็นเหมือนเม่นหรือไม่ หรือจะมะงุมมะงาหราหาทางเหมือนกไลโกฏฤๅษี เป็นเรื่องที่ต้อง “อ่าน” อย่างเอาจริงเอาจัง เพื่อค้นหาคำตอบ “เรื่องนั้น” ให้จงได้