พบกับ
คอลัมน์แกะรอยเบื้องหลังสำนวนแปล ท่งกุลาลุกไหม้
- สังเกตการเมืองโลกในงานประชุมนักแปลอเมริกัน โดย ช้างผอคฉันไม่อินกับวาระทางวิชาชีพนี้ เพราะมาจากสังคมที่นักแปลถูกยกให้เป็นผู้มีความรู้เหนือคนทั่วไป มีอำนาจทางวัฒนธรรมที่จะสยบคำวิจารณ์ผู้อ่านได้ว่าก็เธอรสนิยมต่ำหรือเข้าไม่ถึงสำนวนภาษาไวยากรณ์ของผู้เขียนเอง สังคมที่ชื่อนักแปลอาจการันตียอดขายไม่แพ้ชื่อนักเขียน สังคมที่นักแปลไม่จำเป็นต้องง้อนักอ่าน แต่นักอ่านต้องรู้จักหงอนักแปล…
- อานิสงส์ของทางผ่าน: จับเคล็ดกวี ฆวาน รูลโฟ ในสำนวนแปลภาษาที่สองในระหว่างที่ไวรัสโคโรน่าห่าตำปอดแพร่ระบาดอยู่ตะพึดตะพือ สิ่งที่ช่วยสร้างสมาธิให้ฉันได้มากที่สุดคือการหันไปจดจ่อกับความหมกมุ่นส่วนตัวที่ใหญ่กว่าการเกาะติดสถานการณ์ การย้อนอ่านรวมเรื่องสั้นของฆวาน รูลโฟคือความหมกมุ่นนั้น เมื่อปลายปีที่แล้ว (2019) รวมเรื่องสั้นของรูลโฟถูกแปลเป็นภาษาอังกฤษสำนวนใหม่ เจอข่าวดีที่ไม่คาดฝันอย่างนี้ มีหรือที่แฟนคลับเดนตายอย่างฉันจะไม่รีบจับจองมาเป็นของตัวเอง หน้าหงายทันทีเมื่อเห็นชื่อหนังสือ – El Llano in flames – พี่แกจะมาไม้ไหนกันนี่ เล่นไม่แปลคำว่าทุ่งบนปกเสียอย่างนั้น
- อ่าน “บ้านป่าผมแดง”: ผู้ชายอีสานอยู่ตรงไหนในโลกของเมียฝรั่ง?ให้สงสัยว่า ถ้าพวกเขาไม่ได้อยู่ในภาพชีวิตผู้หญิงอีสานที่มุ่งหาผัวฝรั่ง ผู้ชายอีสานอยู่ตรงไหนบ้างล่ะในความสัมพันธ์นั้น? แวบไปแวบมาอยู่ข้างหลังหวังเกาะผู้หญิงกิน? ยืนหลบมุมด้วยสายตาเหยียดๆอย่างริษยาอยู่ในที? มองเมินไม่มัวหมกมุ่นกับภาวะเสียเปรียบในการเลือกคู่รักของตน?
- รีวิว “ดอนกิโฆเต้” ฉบับภาษาสปังกฤษจงอย่าได้ยกวรรณะของ “วรรณคดี” และศักดิ์ศรีของ “ภาษาประจำชาติ” ให้อยู่เหนือ “ภาษาพันทาง” และงาน genre ตลาดล่างอย่าง “กราฟฟิคโนเวล” อีกเลย
- แกะรอยเนื้อเพลงหมอลำวงไฟเย็นที่ปารีสในคอนเสิร์ตครั้งแรกในรอบห้าปีของวงไฟเย็นผู้เพิ่งลี้ภัยสังหารไปสู่ประเทศที่สามได้สำเร็จตัวฉันก็อดไม่ได้ที่จะไปด้อมๆ มองๆ ตามประสาแฟนคลับที่อยู่ห่างๆ อย่างห่วงๆ
- เมื่อฉันถอดแว่นชูศักดิ์: ปัญหาการอ่าน ท่งกุลาลุกไหม้ ควบคู่ไปกับ ฟ้าบ่กั้นบทวิจารณ์วรรณกรรมบางชิ้นมีชีวิตเป็นของตัวเอง ไม่เกาะติดเหมือนลูกแหง่กับแม่บทที่มันวิจารณ์ มันออกไปวิ่งซุกซน แตกหนุ่มแตกหน่อไปถึงไหนต่อไหน
- สิถามหาแม่มันหญัง แม่รัฐบาลบ่มีดอก | El gobierno no tiene madreครบ 100 วันประธานาธิบดีความหวังใหม่ของเม็กซิโก รัฐบาลพอจะมีแม่สั่งสอนแล้วหรือยัง? ไขภาวะไร้หวังต่อการเมืองผ่านวลี “el gobierno no tiene madre”
- What to Say and What Not to Say to Isan PeopleSome paradoxes of Amazing EEE-San people. Disclaimer: this is not a work of satire.
- เมื่อ February อาจไม่ได้แปลว่า กุมภาพันธ์“สิใซ้ เดือนกุมภา ติ? ภาษาบ้านเฮาแต่ก่อนบ่ได้ว่าจั่งซั้นเด๊ะล่ะ” บรรณาธิการคำลาวอธิบาย
- การเมืองเรื่องคำนำหน้า ปริศนาเจ๊กไม่ปนลาวแต่ก็ไอ้ความอิหลักอิเหลื่อของคำลาวอีสาน จะใช้อย่างใกล้ชิดสนิทสนมหรือรังเกียจเดียดฉันท์ก็ได้แล้วแต่คนจะพูดนี่แหละ ที่ทำให้มันสามารถเป็นภาชนะรองรับแนวคิดซับซ้อนจากต่างวัฒนธรรมได้อย่างวิเศษ
- คดีขี้เรื้อน: จะเขียน “กุดถัง” แบบจิตร ภูมิศักดิ์ หรือ “กุฏฐัง” แบบบาลี?เทียบสำนวนแปล โคทาน กับ ท่งกุลาลุกไหม้ เจาะประเด็นโรคเรื้อนใน “สำนึก” ของ “ชาวบ้าน”
- ปรากฏการณ์ “ทรงพระสเลนเดอร์” ใครกลืนใคร ระหว่างราชาศัพท์กับคำสแลง?มากกว่าคำสแลงที่กลืนราชาศัพท์จนสามัญ ไพร่ฟ้าหน้าใสอย่างเราๆ ก็ได้อัพเดตตัวเองล้ำยุคล้ำสมัยในพริบตา กลายเป็นไพร่ฟ้าหน้าใสในระบอบ Slender Democracy อันมีพระ Fit-and-Firm Monarch ทรงเป็นประมุข
- เสีย แปลว่าหาย หรือตายจาก?ในโมงยามของความสูญ/เสีย/หาย ที่เราทำได้จึงเป็นการสืบ/ต่อ
- ซุบอาโวคาโด | guacamoleแปลงร่าง “ของนอก” ที่ชนหมู่มากเข้าไม่ถึง ให้กลายเป็น “ของนอก” ที่ฟังดูเข้าลิ้นคนบ้านเรา
- ลาวนั่นแหลว ผู้ฮู้แนวพาขึ้นสวรรค์ | Él sí que sabía hacer el amorเมื่อบก.ไม่เอา “ผู้สี้แซบสี้นัว” สามสาวก็ต้องช่วยกันคิดหลายตลบกว่าจะได้ “พาขึ้นสวรรค์” มาแปลคำว่า “make love”
